uit de tijd vallen

"Je bent niet meer. Je zelf is er niet meer. Je bent buiten de tijd. Hoe leg ik het uit als ook de uitleg vast zit in de tijd? Eens vertelde mij een man uit een ver land dat daar als iemand omkomt in een oorlog van hem wordt gezegd; 'Hij is gevallen'. En zo ook jij: je bent gevallen uit de tijd."

David Grossman, Uit de tijd vallen
Cossee, Amsterdam

Een hartverscheurend relaas van een lopende man die rouwt om zijn zoon. Daarmee begint het boek.



De man moet lopen, de vrouw probeert hem ervan te weerhouden: 'Ga niet terug daarheen, keer niet weer naar die dagen, kijk niet achter je'.
De man gaat. De stadschroniqueur ziet alles gebeuren en schrijft het op. 
De man houdt van zijn vrouw, bezingt haar ronde zachte armen. Maar het kan niet langer zo.
Man: 
Het kan niet langer dat wij,
dat de zon,
dat de klokken en de winkels,
dat de maan, de verliefde paren,
dat bomen in de lanen groen worden, 
dat bloed in de aderen,
dat lente en herfst,
dat mensen, niets vermoedend,
dat er 'zomaar' is op deze aarde.
Dat kinderen
van anderen
                                                   dat hun licht en warmte -

Vrouw :
Pas op, je zegt dingen.
Het web heeft zulke dunne draden -

Uit de tijd vallen, bijna het hele boek is als een gedicht. Respect voor de vertaler.
De man ontmoet lotgenoten. Ze hebben allen een kind verloren en lopen met hem mee naar een onbekende bestemming: de vroedvrouw, de stomme vrouw in de netten, de schoenmaker, de oude rekenonderwijzer, de hertog:
                  In augustus is hij doodgegaan
                  en toen de maand ten einde liep
                  dacht ik de hele tijd:
                  hoe kan ik zelf september in
                  als hij daar in augustus achterblijft?
Ook de stadschroniqueur verloor een kind. Zijn vrouw: Wie zou haar in stand houden
                                                                                          wie zou haar omhelzen
                                                                                          als wij niet met z'n tweeën
                                                                                          ten volle haar leegte omhulden?
Uiteindelijk lijkt het erop dat alle lopenden op een plek komen waar ze zelf een graf graven om te voelen hoe het daarbinnen is. Maar het leed wanneer een kind zijn ouder voorgaat is onnoemelijk.
De lopende man: Hijzelf, het kind, is dood
                            Bijna vat ik de betekenis
                            van de klanken: kind is dood.
                            En ik erken daarmee
                            dat de waarheid in die woorden ligt
                            Hij is dood,
                            is dood.
                            Maar zijn dood -
                            zijn dood
                            is niet dood.

Wie wil kan misschien nog kaarten krijgen om dit indrukwekkende verhaal deze zomer te horen en te zien op het Zeeuws Nazomer Festival  (helaas nu niet meer, dat was in de zomer van 2017)


143 pagina's