Kroongetuige
Kroongetuige
Een ooggetuigenverslag uit de hel van de Chinese concentratiekampen
'Alle ambtenaren moeten hun paspoorten inleveren,' meldden de autoriteiten. 'Waarom?' vroegen wij geschrokken. Als reden gaven ze alleen maar dit: 'Het gaat enkel en alleen om een onschuldige technische modernisering die ons werk versimpelt. We willen alleen alle gegevens opnieuw registreren.' Wie toen nog aarzelde, probeerden ze gerust te stellen met de mededeling. 'U krijgt uw paspoort snel weer terug.'
Sayragul Sauytbay en Alexandra Cavelius
Kroongetuige
Uitgeverij Balans, Amsterdam 2021
Sayragul leeft inmiddels met haar gezin in Zweden.
Ze groeit op in een harmonisch etnisch Kazachs gezin met vijf zussen en een broertje, in de provincie Xinjiang.
Toen de eerste Chinezen zich in het dorp van Sayragul vestigden rees de eerste argwaan. De Chinezen bouwden een kamp en namen stukken weidegrond in beslag. Vanuit Beijing kwam een reclame campagne: 'wees niet bang voor de Chinezen. Hun komst zal Xinjiang enorme economische voorspoed brengen .'
Het tegendeel is waar. Het leven van de oorspronkelijke bewoners wordt onmogelijk gemaakt.
Sayragul is een intelligente jonge vrouw en wordt opgeleid als arts. Ook daar was het op eieren lopen. 'Je stuitte altijd op vragen die niet gesteld mochten worden.' 'Hoe kan het dat we zoveel gezonde organen hebben?' vroeg mijn vriendin Gulina verwonderd aan de snijtafel waar we onze eerste operaties oefenden. Maar iedereen deed alsof haar vraag op slag in het niets was opgelost.'
Omdat haar moeder ziek werd, nam Sayragul ontslag en ging thuis voor haar moeder zorgen. Ze ontmoet haar toekomstige man en trouwt. Ze krijgen twee kinderen.
Sayragul en haar man Wali werken later beiden als onderwijzer op een basisschool. Langzaam wordt de strop aangetrokken. De leraren kregen te horen dat ze de kinderen liefde voor de partij bij moesten brengen. De Kazachse taal moest wijken, alleen Chinese boeken werden toegestaan, een taal die de kleuters niet kenden.
De regering wilde alle inheemse leraren vervangen door hun eigen mensen. Sayragul kreeg te horen: 'U bent eigenlijk arts, als u nog les wilt blijven geven. moet u een omscholing volgen.' Dat betekende twee jaar studeren in de hoofdstad Ürümqi, zo'n 1000 kilometer ver van huis.
Het is bizar hoe de mensen in Xinjiang worden gekleineerd. Alle foute opmerkingen worden gedocumenteerd. Wanneer iemand zei: 'Ik dacht altijd dat Xinjiang een autonome republiek was en dat we dus onze eigen taal mochten spreken,' werd hij gezien als revolutionair en kon geëxecuteerd worden.
'Alle gedocumenteerde tekortkomingen van de inheemse bevolking werden vanaf 2016 aangegrepen om onze landgenoten massaal achter de tralies te zetten.' In een paar maanden tijd werden ruim een miljoen inwoners gevangen gezet in hedendaagse concentratiekampen.
Sayragul had haar paspoort in moeten leveren. Haar man en kinderen niet. Daarom besloten ze dat het voor haar man en kinderen het beste was om de grens over te steken naar Kazachstan. Sayragul bleef achter en zal het leven als gevangene leren kennen.
In de gevangenis moet ze de al afgebeulde gevangenen alle Chinese gebruiken leren, de lesstof toetsen, een loflied op de partij leren zingen en aan het eind van de dag moesten de gevangenen zichzelf beoordelen. Dag na dag. 'Wie zichzelf onschuldig vond, werd niet alleen bestraft, maar zijn familieleden werden ook gevangen genomen.'
In de kampen worden mensen gemarteld, meisjes en vrouwen worden verkracht. Daarnaast worden tienduizenden moslims naar fabrieken gestuurd in heel China. Ze worden ondergebracht in geïsoleerde massa-onderkomens op met prikkeldraad omheinde fabrieksterreinen. Volgens Sayragul profiteren ook westerse bedrijven als Bosch, Adidas, Microsoft en Lacoste van deze slavenarbeid. 'Bedrijven als Siemens leveren onder andere infrastructuur voor de kampen.'
Sayragul waarschuwt: 'Het coronavirus zal zich na een tijdje geleidelijk terugtrekken. Overal ter wereld zal de toestand zich normaliseren, maar het gedachtevirus van China tegen de vrije wereld zal niet verdwijnen. Ik hoop dat de mensen overal op aarde begrijpen welk gevaar er uit gaat van de CPC en de regering in Beijing, niet alleen voor de Chinezen zelf, maar voor alle bewoners van deze planeet. Dit 'denkende' virus is veel gevaarlijker dan corona.
Het is de hel!'